آیا ترجمه به یادگیری زبان انگلیسی کمک کند

 یکی از سوال هایی که بسیاری از زبان آموزان از خود می پرسند این است آیا ترجمه ی متون می تواند به یادگیری زبان انگلیسی کمک کند؟ در این پست تلاش می کنیم تاثیر روش های تدریس سنتی زبان را بر روی تقویت مهارت های مختلف زبان انگلیسی بررسی کنیم. 

اگر شما نیز مانند تمامی فارسی زبانان در دوران تحصیل خود پشت میزهای خسته کننده  نشسته و دبیر زبان را مشاهده می کردید که ایستاده لغاتی را معنی می کند تا شما زبان انگلیسی را یاد بگیرید پس با روش های سنتی یادگیری زبان انگلیسی تا حدودی آشنا هستید. به یاد داشته باشید این نوع آموزش معمولا بر اساس آشنایی با برخی از لغات تصادفی است و معمولا هدفی از آموزش این دسته از لغات وجود ندارد. تمرین های که برای این سبک از آموزش تدارک دیده شده است معمولا شامل ترجمه و حفظ جملات و عبارات است. هنگامی که با برخی از زبان آموزان مبتدی صحبت می کنم اولین حرفی که به من می زنند این است "از دروس دبیرستان تنها I go to school"" را به یاد دارم"  توجه می کنید این سبک از تدریس در دبیرستان تا حدی بی فایده است که بعد از چند سال دانش آموزان حتی قواعدی که پشت این جمله ی ساده است را نیز به یاد نمی آورند. به این سبک از تدریس در زبان شناسی ، روش ترجمه ی گرامر گفته می شود. 

نزدیک به 300 سال این روش تدریس تنها روش موجود برای آموزش زبان دوم به حساب می آمد. با گسترش زبان شناسی و ظهور مکاتب مدرن و ساخت گرایی بسیاری از محققین و صاحب نظران این علم تلاش کردن روش ها و نظریه های جدیدی را برای آموزش موثر زبان دوم به وجود بیاورند. ترجمه به منظور آموزش زبان دوم تقریبا از اواسط قرن 20 ام بود که کم کم در مراکز آکادمیک از میان رفت و جای خود را به روش های جدید تر داد. اما امروز بسیاری از محققین مجدد بر روی این روش تدریس کار می کنند و آن را روش مناسبی برای یادگیری زبان انگلیسی تلقی می کنند. 

این صاحب نظران بر این باور هستند که روش استفاده از ترجمه بوده است که این متود یادگیری را بی اثر می کرده و نه ماهیت اصلی ترجمه ، بر این اساس ترجمه همراه با یک روش تدریس می تواند شما را در یادگیری زبان انگلیسی یاری بخشد. شما با ترکیب چندین روش ترجمه و با اتکا به ترجمه ی مکالمات به زبان مادری خود قادر خواهید بود کسری های موجود روش سنتی ترجمه ی گرامر را بر طرف کرده و زبان آموزان را برای یادگیری موثر آماده کنید. 

تجربه ی ژاپنی ها

سال پیش هنگامی که با یکی از همکاران خود در ژاپن صحبت می کردم به من از روش تدریس زبان انگلیسی در مدارس ژاپن گفت. او بیان کرد در ژاپن همانند کشور ما بیشتر از روش تدریس ترجمه ی گرامر استفاده می شود از طرفی نیز مدارس این کشور آزمون محور هستند و برای انتخاب دانش آموزان حتی برای دانشگاه فرایند مشابه کشور ما را استفاده می کنند. با شروع زمزمه های المپیک ، دولت وقت تصمیم گرفت روش تدریس زبان انگلیسی در این کشور را تغییر دهد. 

طی یک فراخوان ملی نخست وزیر ژاپن اعلام کرد تمامی اساتید زبان انگلیسی در ژاپن باید با دانش آموزان به زبان انگلیسی صحبت کنند. از آنجایی که خود اساتید این کشور نیز در صحبت کردن به زبان انگلیسی با مشکل روبرو بودند و از طرف دیگر دانش آموزان نیز قادر نبودند مفاهیم استاد را به زبان انگلیسی متوجه شوند این پروژه در ژاپن با شکست مواجه شد به گفته ی وزیر علوم ژاپن "اگر دانشجویان متوجه نشوند استاد خود چه می گوید موارد آموزشی آن ها نیز خیلی موثر واقع نخواهد شد." 

چگونه ترجمه در تدریس می تواند اثر بخش باشد 

تصور کنید  در حال تدریس زبان انگلیسی هستید هنگامی که لغت "apple" را می خواهید تدریس کنید شروع به گفتن تمامی ویژگی های آن می کنید "A fruit that grows on trees and is usually red and green" همین یک تعریف می تواند به چند میوه ی متفاوت دلالت کنید ولی اگر از ابتدا ترجمه ی "سیب" را به زبان آموزان بگویید از ایجاد تصور اشتباه جلوگیری می کنید. بر اساس تحقیقی که لمبرت در سال 1990 انجام داد مشخص شد افراد دو زبانه ای که در هنگام حفظ کردن لغات معنی آنها را روبرویش می نویسند قادر هستند لغات بیشتری را نسبت به افرادی که معنی آنها را یادداشت نمی کنند حفظ کنند. 

هیج ایرادی ندارد در هنگام مطالعه ی یک متن از دیکشنری انگلیسی به انگلیسی مانند لانگمن و یا آکسفورد استفاده کنید ولی برای بسیاری از زبان آموزان استفاده از دیکشنری فارسی و دیدن معنای فارسی بسیار کارآمدتر است. آن ها با استفاده از این روش قادر هستند لغات بیشتری را حفظ کنند و حتی آن ها را بهتر در مکالمات روزمره به کار ببرند. 

بسیاری از محققین بر این باور هستند که ترجمه باید به عنوان پنجمین مهارت یادگیری یک زبان تلقی شود. همانطور که می دانید چهار مهارت اصلی یادگیری زبان دوم ریدینگ ، رایتینگ ، لیسنینگ و اسپینگ هستند ولی این دسته از زبان شناسان با آوردن سه دلیل تلاش می کنند تا ترجمه را نیز در یادگیری زبان دوم جای دهند. 

1. روندی است که زبان آموزان در هنگام یادگیری زبان دوم آموزش می بینند.
2. در بسیاری از صحبت های روزانه کاربرد دارد.
3. نه تنها در فرایند یادگیری زبان ترجمه تداخلی ایجاد نمی کند بلکه کمک می کند مفاهیم دشوار زبان را نیز راحت تر آموزش ببینید.

واضح است اساتید باید از ترجمه برای آموزش مفاهیم اولیه زبان استفاده کنند. شما ابتدا باید لغات و ساختارهای اولیه را آموزش ببینید سپس بعد از یادگیری لغات و ساختارهای اصلی زبان می توانید تمامی موارد را به زبان انگلیسی یاد بگیرید. 

بر اساس آخرین تحقیق صورت گرفته بسیاری از زبان آموزانی که تلاش می کنند هنگام نوشتن و صحبت کردن از زبان دوم خود استفاده کنند و به زبان مادری صحبت نکنند به صورت نا خودآگاه نیز به زبان مادری روی کرده و سپس به زبان دوم ترجمه می کنند. هنگامی که شما یک متن را به زبان انگلیسی مطالعه می کنید چه فرایندی در ذهن شما صورت می گیرد؟ آیا بدون ترجمه متون را متوجه می شوید یا باید آن را به زبان مادری باید ترجمه کنید؟ اگر زبان آموزی هستید که تازه فرایند یادگیری زبان انگلیسی را آغاز کرده است و یا حتی در اواسط یادگیری هستید ترجمه ی متون خیلی کار اشتباهی نیست. 

ترجمه کمک می کند زبان مادری خود را بهتر یاد بگیرید

هنگامی که در ترکیه به زبان آموزان ترکیه ای برای آمادگی آزمون IELTS کمک می کردم سوالاتی از اساتید انگلیسی زبان پرسیده می شد که شاید در طی فرایند تدریس زبان شخصا کمتر به آن ها فکر می کردم. یک بار یکی از زبان آموزان از همکار انگلیسی من پرسید "چرا  هنگام ضرب ما می گوییم one times three? آیا نباید از one time three? استفاده کنیم؟" مایکل دوست انگلیسی من تلاش کرد توضیح دهد که Times در این ساختار فعل نیست و و نیاز نیست نگران پیروی فعل از فاعل باشیم. بعد از اتمام سوال زبان آموز از او پرسیدم اگر Times فعل نیست پس چه نقشی در این جمله دارد؟ بعد از یک روز تحقیق مایکل به من گفت ضمیر است!

یکی دیگر از حسن های ترجمه ی لغت آشنایی با تفاوت معنایی در آن است که تنها در بکار بردن جمله این تفاوت ها مشخص می شود. سه سال پیش که برای یک موسسه آموزش امور مالی متنی را ترجمه می کردم متوجه شدن معنی لغت Value بر اساس نقش (فعل یا اسم) ، متن و موضوع مورد بحث تعاریف جداگانه ای دارد. برای ارزش مالی یک شیء ما در زبان فارسی باید از چه لغتی استفاده کنیم؟ یا هنگامی که صحبت از ارزش مالی و عددی یک چیز به میان می آید ما باید از کدام معادل این لغت استفاده کنیم؟ به نظر من یکی از حسن های ترجمه باز کردن دید زبان آموز نسبت به زبان مادری است تا پیش از این متن شخصا هیچ ایده ای نسبت به این ساختارها نداشتم. 

باید از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کنید یا بلعکس؟ 

بر اساس یافته های موسسه آموزشی یونسکو مترجم های حرفه ای موظف هستند تنها به زبان مادری خود ترجمه کنند! این از آن جایی نشات می گیرد که ما ساختارها و اصطلاحات زبان مادری خود را بهتر بلد هستیم. اما هنگامی که صحبت از یادگیری زبان انگلیسی در میان باشد من به شما توصیه می کنم ترجمه ی دو سویه را تجربه کنید! همانطور که پیش از این به شما گفتم ترجمه فرایندی است که بسیاری از زبان آموزان به صورت روزانه آن را ترجمه می کنند. هنگامی زبان آلمانی را یاد می گرفتم خود من هم مجبور بودم از فرایند ترجمه برای نوشتن متن های اولیه استفاده کنم.

چگونه می توان از ترجمه برای یادگیری زبان انگلیسی استفاده کرد؟ 

در تحقیقاتی که بر روی آموزش بر اساس ترجمه انجام دادم متوجه شدم این فرایند تنها در هنگام آموزش زبان دوم در کلاس ها کارآیی دارد بر همین اساس تصمیم گرفتم برای زبان آموزان خود تمرین ها و فعالیت هایی را تعریف کنم که بر اساس آن بتوانند از فرایند ترجمه برای یادگیری زبان انگلیسی نیز استفاده کنند که پیش رو برای شما آن ها را توضیح خواهم داد.

بازنویسی آهنگ ها 

یکی از بهترین روش ها برای یادگیری زبان انگلیسی استفاده از آهنگ است ، به منظور اینکه بتوانید بهترین نتیجه را از آهنگ هایی که گوش می کنید بدست بیاورید بهتر است تلاش کنید بهترین ترجمه را برای آهنگ ها پیدا کنید ، همانند بسیاری بعد از گوش کردن یک آهنگ گوگل نکنید تا معنی خوبی را پیدا کنید تلاش کنید بر اساس بافت معنایی ، معنی ای که خود شما صحیح می دانید بنویسید سپس از طریق اینترنت چک کنید 

خواندن داستان به زبان مادری

یکی از تمرین هایی است که نیاز دارد برای خود یک هم صحبت داشته باشید! ابتدا یک داستان را همراه با هم کلاس یا شریک خود بخوانید سپس تلاش کنید همان داستان را با کمی تغییر به زبان فارسی بازگو کنید. به منظور اینکه این تمرین را انجام دهید پیشنهاد می کنم به مجموعه کتاب هایی که در وب سایت قرار می دهیم نگاهی بیاندازید. 

راه اندازی یک گروه کتاب خوانی 

همیشه به زبان آموزان خود گفته ام مادامی که زبان انگلیسی را به کار نبرید نه تنها پیشرفتی نخواهید کرد بلکه با پسرفت نیز مواجه خواهید شد! یکی از بهترین کارها درگیر کردن خود با دیگر افراد به منظور یادگیری زبان انگلیسی و خواندن مطالب جدید است ، یکی از بهترین فعالیت های انتخاب یک کتاب و مطالعه ی آن به زبان انگلیسی است. در این پروسه شما می توانید به صورت گروهی در مورد یک داستان صحبت کرده و سه مهارت اصلی شما مورد بررسی قرار گیرد. 

آیا واقعا برای یادگیری زبان انگلیسی به ترجمه نیاز دارید؟

سال ها زبان شناسان به ما گفته اند از روش ترجمه ی گرامری برای آموزش زبان انگلیسی استفاده نکنید و تا حدودی نیز صحیح هستند ولی اگر شما این روش را به درستی استفاده کنید نه تنها نتیجه ی منفی نخواهید دید بلکه مشاهده خواهید کرد تا چه حدی برای شما پر منفعت است. شما گاهی نیاز دارید به زبان مادری قرابت های معانی را آموزش دهید و برای این مهم هیچ روشی بهتر از ترجمه نیست. نیاز نیست تک تک جملات را ترجمه کنید از ترجمه تنها برای رفع ابهام در آموزش زبان انگلیسی استفاده کنید. 

ما  در انگلیش کلینیک تلاش می کنیم همراه با بکارگیری روش های مدرن در مواردی که زبان آموزان ممکن است با مشکل مواجه شوند از روش ترجمه نیز استفاده کنیم. تدریس در دوره های آنلاین زبان انگلیسی با مشکلاتی همراه است که ترجمه می تواند این مشکلات را به حداقل برساند.