تاریخچه ای کوتاه از زبان انگلیسی

آیا تا به حال با خود فکر کرده اید چرا زبان انگلیسی بیش از 750 هزار لغت دارد و تاریخچه ی این لغات به چه صورتی می باشد؟ برخلاف بسیاری از زبان های زنده ی دنیا که محدود به مرزهای جغرافیایی و سیاسی هستند زبان انگلیسی از 1600 سال پیش که وارد زندگی ما انسان ها شده این مرزها را در هم شکسته و با قرض کردن لغات از دیگر زبان ها به سرعت تغییر کرده و به زبانی که امروزه ما به صورت جهانی از آن استفاده می کنیم تبدیل شده است. 

انگلیسی قدیم (450-1100) (Old English)

تاریخ زبان انگلیسی در واقع با ورود سه قوم آلمانی که جزیره ی بریتانیا را در قرن 5 بعد از میلاد تصرف کردند آغاز شد. این سه قوم که به آنگلزها (Angles) ، ساکسون ها (Saxons) و جوت ها (jutes) مشهور بودند توانستند از دریاهای شمالی که امروزه بخش های شمالی آلمان و دانمارک است عبور کنند و خود را به جزیره ی انگلستان برسانند. در آن زمان ساکنین اصلی بریتانیا به زبان سلتیک صحبت می کردند اما با هجوم این سه قوم سلتیک ها به بخش های شمالی و غرب ، جایی که امروزه آن را ولز، ایرلند و اسکاتلند می گوییم، مهاجرت کردند. انگلزها (Angles) از منطقه ای که خود آن را “Englaland”  می خواندند و زبان آن ها را نیز “Englisc”  می خواندند. زبان آن ها که امروزه آن را Old English (انگلیسی قدیمی) می گویند سریعا به عنوان زبان اصلی این بخش دورافتاده ی اروپا تبدیل شد. اگرچه برای ما درک متون باقی مانده از این زبان بسیار دشوار است ، ولی پایه و اساس زبان انگلیسی که امروزه صحبت می شود از این زبان آمده و لغاتی مانند "be" ، "Strong" و "water" که به صورت زیادی از آن ها استفاده می شود از این زبان یا بهتر است بگوییم از این دوره ی زبان شناسی گرفته شده است. 

انگلیسی میانه (1100-1500) (Middle English)

تاخت و تاز وایکینگ ها: با حمله و هجوم وایکینگ ها (یکی از اقوام نوردیک که ما بین سال های 1000 تا 1200 به سرتاسر اروپا حمله کردند) زبان انگلیسی قدیم با زبان نوردیک قدیمی ترکیب شد. زبان نوردیک نزدیک به 2 هزار لغات جدید شامل "give" ، "take" ، "egg" ، "knife" و "run" را وارد زبان انگلیسی کرد. 

فرانسه: اگر بعد از سال 1000 بعد از میلاد زبان انگلیسی به صورت زیادی در بین مردم عادی استفاده می شد ولی با هجوم اقوان نوردیک افراد قدرتمند و سلطنتی زبان فرانسه را به عنوان زبان خود انتخاب کرده بودند. در اثر همین امر زبان انگلیسی با زبان های فرانسه و لاتین ترکیب شد و لغات روزمره ی امروزی مانند "beer" ، "city" و "people" وارد زبان انگلیسی شد. 

زبان انگلیسی مدرن دوره ی اول (1500-1800) 

در قرن 15 و 14 میلادی و پس از سال ها جنگ با فرانسه که در نتیجه ی آن فرانسه حاکم انگلستان شد، انگلستان مجدد به زبان رسمی جزیره تبدیل شد. با ظهور شاعرین و ادیب های مشهور زبان انگلیسی نیز نمایشنامه های مشهور شکسپیر جان تازه ای به خود گرفت.

درک تاثیر شکسپیر بر روی گسترش زبان انگلیسی و به طور کل فرهنگ انگلستان به حدی است که غیر قابل وصف است چنین تاثیری را ما تنها در زبان فارسی و شعرها حکیم ابوالقاسم فردوسی می توانیم پیدا کنیم. شکسپیر در 36 نوشته ی خود توانست 1700 لغت جدید من جمله؛  “alligator”, “puppy dog”, و “fashionable”, را وارد زبان انگلیسی کرده و شاهکارهایی مانند رومئو و جولیت را به ادبیات این کشور تقدیم کند. 

در انتهای انگلیسی میانه یک تغییر عظیم در زبان انگلیسی رخ داد (امروزه این تغییر را تغییر عظیم حروف بی صدای می گویند). در این تغییر حروف صدا دار که پیش از این بسیار بلند تلفظ می شدند کوتاه تر و کوتاه تر شد. از قرن 16 هم به بعد ارتباط جزیره ی انگلستان در نتیجه ی پیشرفت های دریانوردی روز به روز بیشتر از گذشته شد. این اتفاق که با رنسانس اروپا هم زمان شد باعث ورود لغت های جدید به این زبان شد. یکی از عوامل دیگری که در فرهنگ انگلستان و در نتیجه زبان انگلیسی تغییرات بسزایی گذاشت اختراع دستگاه چاپ بود، در نتیجه ی این اختراع هزینه ی تهیه ی کتب ارزان تر شده و گرایش مردم عادی نیز به سمت کتاب خوانی گسترش یافت . اصلی ترین تاثیری که این عامل تاریخی بر روی زبان انگلیسی گذاشت رسمی شدن یا استاندارد شدن زبان انگلیسی بود. گرامر و تلفظ لغات به ثبات نسبی رسید و لهجه ی رایج لندنی به عنوان لهجه ی رسمی کشور شناخته شد. در سال 1604 و به همت Cawdrey اولین دیکشنری زبان انگلیس به چاپ رسید. 

زبان انگلیسی مدرن دوره ی دوم (1800- حال)

 اصلی ترین تفاوت این دو دوره در بخش لغات است. دوره ی دوم زبان تحت تاثیر دو عامل خارجی تعداد لغات بسیار بیشتری را دارد. عامل اولیه انقلاب صنعتی بود که به تنهایی لغات بسیاری را وارد زبان انگلیسی کرد و عامل دوم نیز پیشرفت های علمی ای بود که کشور انگلستان در مرکز این پیشرفت های علمی قرار داشت و سبب شد زبان انگلیسی در دنیا به عنوان زبان علم و فناوری مدرن جهان تلقی شود. 

جهانی شدن زبان انگلیسی

حوالی سال 1600 میلادی و گسترش مهاجرت به سمت دنیای جدید (قاره ی آمریکا) نوع جدیدی از زبان انگلیسی نیز در آمریکای شمالی شکل گرفت که تلفظ برخی از لغات نسبت به لهجه ی انگلستان یا بریتیش بسیار متفاوت بود. بر اساس گفته ی بسیاری از زبان شناسان، انگلیسی ای که در آمریکای شمالی ظهور کرد بسیار شبیه لهجه و زبانی بود که در نوشته های شکسپیر دیده می شود و با انگلیسی بریتیش مدرن متفاوت بود. برخی از تلفظ ها و بیاناتی که امروزه در بریتانیا از آن به عنوان آمریکایی شده (Americanism) یاد می کنند در اصل خواستگاه لندنی و انگلیسی دارند که در نتیجه ی مهاجرت افراد به کشورهای جدید دیگر تحت تاثیر تغییرات کشور انگلستان قرار نگرفته اند و حالت ابتدایی خود را حفظ کرده اند. بهترین مثال هایی که می توان برای این بخش لغت fall به جای autumn به معنی پاییز است یا فعل قرض کردن Loan به جای Lend. عامل دیگری که زبان انگلیسی آمریکای شمالی را تحت تاثیر خود قرار داد ترکیب فرهنگ و زبان اسپانیایی با انگلیسی بود که این امر در بخش های نزدیک مکزیک کاملا مشهود بود. 

امروزه به دلیل سلطه ی ایالات متحده ی آمریکا بر روی تلویزیون ، سینما و موسیقی پاپ زبان انگلیسی آمریکای شمالی به عنوان اصلی ترین و محبوب ترین زبان در دنیا شناخته می شود ولی همیشه به یاد داشته باشید که زبان انگلیسی  تنها به این شاخه ختم نمی شوند و شاخه های گوناگونی مانند زبان انگلیسی استرالیا، آفریقای جنوبی ، کانادا و جزایر کارائیب نیز وجود دارند که شاید کمتر کسی نسبت به یادگیری آن ها تلاش می کند. 

انگلیسی قرن 21 

یکی از مسائلی که زبان انگلیسی را نسبت به دیگر زبان ها متمایز می کند پویایی توقف ناپذیر این زبان است. شما به صورت روزانه با اسلنگ ها و اصطلاحات مختلفی در سرتاسر دنیا آشنا می شوید که حتی برای انگلیسی زبانان ساکن در آمریکا نیز گنگ می باشند. زبان انگلیسی دقیق به سان رودی است که از انگلستان آغاز شده و در هر یک از جریانات آن ماهی ها گوناگونی در حال شنا هستند. 

دامنه لغات زبان انگلیسی روز به روز در حال گسترش بوده و سالانه نزدیک به هزار لغت به آن اضافه می شود البته به یاد داشته باشید این تعداد تنها لغات مهمی هستند که زبان شناسان تشخیص می دهند باید به دیکشنری آنلاین زبان انگلیسی اضافی کنند! این افزایش تعداد لغات در زبان انگلیسی در نتیجه ی گسترش فناوری و استفاده ی روز افزون مردم در ایمیل ها و پیام رسان های اینترنتی است. بیشتر این لغات از ترکیب دو یا سه لغت با یکدگیر هستند که امروزه در فضای مجازی و شبکه های ارتباط جمعی بسیار مشهور شده اند بیایید نگاهی به این لغات جدید بیاندازیم. Cineplex که از ترکیب دو لغت  Cinema و Complex به دست می آید و به معنی سینمای تلویزیونی با نمایشگرهای متفاوت است. bromance که از ترکیب دو لغت brother و Romance است که به معنی رابطه ی دوستی بسیاری نزدیک دو مرد گفته می شود. staycation که شاید در هشتگ های اینستاگرام آن را دیده باشید از ترکیب Stay و Vacation بدست می آید به معنی اقامت و تفریح. 

کلام آخر

هنگامی که صحبت از رمان ها و کتب ادبی انگلیسی میانه به میان می آید بسیاری از زبان آموزان سریعا می گویند برای ما که در عصر مدرن در حال زندگی هستیم این کتب اصلا اهمیت نداشته و نیازی به مطالعه ی آن ها نیست. اگر شما توجه کرده باشید لغاتی که ما امروزه از آن استفاده می کنید ریشه در همین آثار ادبی دارند. ابتدا شاید خواندن این کتب و آثار کمی گنگ باشد ولی برای زبان آموزان سطح پیشرفته خواندن این کتب نه تنها یک کمک آموزشی مفید می باشند بلکه از عوامل پیشرفت در درک متون سخت نیز به حساب می آیند.