تفاوت بین ترجمه و ترجمه ی خلاقانه (transcreation) چیست؟

شاید آن دسته از افرادی که برای اولین بار واژه ی Transcreation را می شنوند، این لغت را مشابه لغت Translation بدانند، ولی بر خلاف باور عمومی این دو ، یک لغت نیستند و معانی مجزایی دارند و یکی از اصلی ترین وظایف مترجمین تشخیص تفاوت بین این دو لغت است.

ترجمه (Translation) چیست؟ 

بدون شک همه ی شما می دانید که ترجمه چیست. به فرایند تبدیل یک متن نوشته شده از زبان مبدا به زبان مقصد را ترجمه می گویند. صنعت ترجمه در سال های اخیر به یکی از جذاب ترین صنایع دنیا تبدیل شده و به صورت روز افزونی خدمات ترجمه به افراد متفاوت پیشنهاد می شود. در فرایند ترجمه ، مترجم تلاش می کند تنها معنی اصلی که در زبان مبداء به آن اشاره می شود را ترجمه کند ، در نتیجه هیچ گونه دخل و تصرف نباید در آن صورت گیرد و مترجم هیچ خلاقیتی ندارد. 

ترجمه ی خلاقانه (transcreation) چیست

ترجمه ی خلاقانه نیز شامل همان فرانید ترجمه است و مترجم ، متن مورد نظر را از زبان مبدا به زبان مقصد ترجمه می کند. ولی بر اساس نیاز و مفهوم متن، مواردی را نیز به آن اضافی می کند و به نوعی متن را ترجمه و تالیف می کند. به عنوان مثال افرادی که در صنعت بازاریابی مشغول به فعالیت هستند ، ترجیح می دهند به دلیل تفاوت های موجود میان فرهنگ ها ، مترجم ها لغات و اصطلاحات خاص را به خوبی توضیح دهند. این در حالی است که آن در ترجمه های حقوقی کوچک ترین دخل و تصرف در متن سبب می شود معنای نوشته به کلی تغییر کند. 

اهمیت خلاقانه (transcreation)

همانطور که پیش از این گفتیم اصطلاح ترجمه ی خلاقانه به تازگی وارد صنعت ترجمه شده و بسیاری از اشخاص هنوز با کاربرد آن خیلی آشنا نیستند. در واقع ، آن ها نسبت به اهمیت این فرایند خیلی اطلاعی ندارند و ترجیح می دهند کارهای خود را به همان صورت سنتی انجام داده که همین امر سبب می شود خدماتی که از دارالترجمه به آن ها می دهند ، خیلی راضی کننده نباشد. همیشه به یاد داشته باشید در هنگام ترجمه ، تنها 50 تا 60 درصد از اصل مطلب به مخاطب منتقل می شود ، در حالیکه در ترجمه ی خلاق ، مترجم آزاد است تا بر اساس زبان مقصد ساختار ، لغات و اصطلاحات را تغییر داده تا مطلب به راحتی به مخاطب منتقل شود. 

اگر بخواهیم این مطلب را بهتر توضیح دهیم ، مترجمین خلاق ارزش آفرینی می کنند و این ارزش آفرینی است که تفاوت میان ترجمه ی سنتی و خلاقانه را مشخص می کند. 

چگونه با استفاد از ترجمه ی خلاقانه پیام های معناداری را ایجاد کنیم؟ 

همیشه به یاد داشته باشید ترجمه ی خلاق با ارزش آفرینی مرتبط است. در نتیجه محتوای آن بر اساس مسائل فرهنگی و روز زبان مقصد می توان تغییر کرده تا نیازهای خاص بازار هدف را برطرف کند. اگر بخواهیم این مطلب را ساده تر بیان کنیم ، در ترجمه ی خلاقانه تلاش می کنیم اطلاعات و داده ها را به نحوی خاص و خلاقانه به مخاطب برسانیم . توجه داشته باشید یکی از اصلی ترین دغدغه های افراد در ترجمه ی خلاقانه تغییر معنا و محتوای متن اصلی است. توجه داشته باشید مترجم، معنا و مفهوم بیان شده را در ترجمه خلاقانه با ساختارهای مناسب زبان مقصد بیان می کند. این دقیقا به این معناست که ما از یک فرد خلاق بخواهیم داستانی را بدون تغییر محتوا با ذهن خلاق خود بازگویی کند. با گسترش جهانی شدن ، نیاز به ترجمه های خلاق به صورت روز افزون در حال افزایش است . یکی از مهارت هایی که مترجمین باید به آن تسلط داشته باشند ، برخلاف سالیان گذشته تقویت خلاقیت خود در ترجمه است. 

تاریخچه ی ترجمه ی خلاق

مفهوم ترجمه ی خلاق همانطور که پیش از این به شما گفتیم ، یکی از مفاهیم جدید است که از سال 2000 وارد صنعت ترجمه و رشته زبان شناسی شد. ولی اگر بخواهیم به صورت دقیق به آن نگاهی بیاندازیم اولین باری که این اصطلاح وارد زبان انگلیسی شد ، در دهه ی 1960 و 1970 بود. سپس در دهه ی 1980 در صنعت بازی به منظور بومی سازی بازی ها و بالا بردن هیجان آن ها ، این اصطلاح را به شدت به کار بردند ، البته در این صنعت ترجمه خلاق تنها به متن و مکالمه های بسنده نکرد و حتی چهره و شخصیت افراد را نیز بر اساس مسائل فرهنگی تغییر دادن از این رو بود که بازی ها به دو نسخه ایالات متحده و آسیای شرقی عرضه می شد. 

در سال 1957 شاعر مشهور هندی Purushottama Lai به منظور ترجمه ی یکی از نمایشنامه های کلاسیک هند از سانسکریت به انگلیسی از این سبک استفاده کرد و برای اولین بار اسم ترجمه ی خلاقانه را وارد ترجمه ی ادبی و دانشگاه ها کرد. او این کار را بدین صورت بیان می کند " هدف من حفظ سنت ها و فرهنگ های هندی موجود در کتاب بود." او بیان می کند برای بسیاری از انگلیسی ها شاید خواندن متن بسیاری جذاب باشد ولی آیا درک عمیقی از داستان را نیز درک می کنند؟ آیا تاثیری که این کتاب به یک فرد هندی می گذارد ، بر روی یک فرد آمریکایی نیز دارد؟ او بیان می کند رسالت یک مترجم تنها انتقال مفاهیم موجود نیست،  او باید منابع فرهنگی موجود در کتاب را نیز به خواننده انتقال دهد.